Nieumarli (inne określenia: ożywieńcy, martwiaki) – ogólna kategoria istot z różnego rodzaju mitologii (np. kultu voodoo), przeniesione następnie do światów fantasy[http://rockmetal-nibyl.ucoz.pl/blog/fantasy_charakterystyka_gatunku/2015-03-01-1276]. Stwory te są ciałami niegdyś zmarłych istot, u których proces śmierci został zakłócony lub które zostały ożywione za pomocą czarów, rytuałów lub magicznych mikstur. Istoty te powracają do życia w różnej postaci, zależnej od sposobu ich ożywienia.

Można wyróżnić kilka typów nieumarłych:

1.szkielety (kościotrupy) – stwory dość powszechne w literaturze fantasy. Jest to szkielet istoty (zazwyczaj humanoidalnej), który za sprawą czarów nekromanty wraca do życia. Najczęściej nie posiada on jednak umysłu, własnej woli i jest całkowicie poddany woli czarodzieja.

2.zombie (zombi) – równie popularne, co szkielety. Przeważnie nie posiadają woli ani rozumu i są pod kontrolą nekromanty. Od szkieletów różni je to, że posiadają powłokę cielesną, a nie tylko sam szkielet. Przez to jednak są od szkieletów o wiele powolniejsze. Legendy o voodoo podają, że szamani tej religii potrafią zamienić ludzi w zombi dzięki narkotykom i tajemnym rytuałom.

a) W serii książek "Harry Potter" odmianą zombie jest inferius – martwe ciało, które czarnoksiężnik (np. Voldemort) ożywia, by służyło jego własnym celom. Według książki są one blade jak marmur, poruszają się pokracznymi ruchami i nie posiadają krwi, są bardzo wrażliwe na ogień.

3.wampiry (w mitologii słowiańskiej wąpierz) – ludzie, którzy zostali zamienieni w wampiry przez innych krwiopijców. Zamiana człowieka w wampira określana jest czasami jako Mroczny Dar. Ludzie zamienieni w wampiry stają się silniejsi, piękniejsi, nigdy się nie starzeją, nie mają własnego odbicia. Nie przyswajają jednak normalnego pożywienia, tylko krew, a światło słoneczne ich zabija. Normalna broń ich nie zabija, gdyż rany nią zadane bardzo szybko się regenerują. Skuteczną bronią na wampiry jest ogień. Gdy zaś wampirowi zostanie wbity w serce kołek osikowy wampir zapada w letarg który trwa aż do wyciągnięcia kołka lub śmierci ciała (ulega ono wtedy normalnemu rozkładowi, wyciągniecie ciała wampira na słońce w takim stanie nie spowoduje jego śmierci). W literaturze o wampirach dość obszernie pisze Anne Rice.

4.strzygi – z mitologii słowiańskiej ludzie, którzy urodzili się z dwiema duszami, dwoma sercami i podwójnym szeregiem zębów. Po śmierci jedna dusza odchodziła w zaświaty, a druga (dotąd utajona) ożywiała ciało, które następnie wyruszało na żer krzywdząc żywych.

5.licze (lisze) – ciała potężnych czarnoksiężników, które po przejściu skomplikowanego i zabójczego dla czarnoksiężnika rytuału umierają, zawieszając czarnoksiężnika w stanie "półśmierci". Licze są zazwyczaj o wiele potężniejsze od zwykłych magów. Można ich zniszczyć jedynie przez zniszczenie ich naczynia duszy, jeżeli się zniszczy samo ciało, licz się zregeneruje. Wytropieni – natychmiast zostają zniszczeni, muszą się więc dobrze maskować i w razie potrzeby umieć obronić. Z tego powodu wybierają zazwyczaj miejsca odludne i mroczne.

6.duchy – mimo że duchy to nazwa ogólna istot eterycznych, nienamacalnych – do których można zaliczyć: widma, zjawy i cienie – to w niektórych przypadkach również je (w kulturze fantasy) zalicza są do nieumarłych (szczególnie jeśli zostały przywołane za pomocą magii i służą nekromancie). Wśród nich wyróżnia się m.in. banshee, widma kobiet zwiastujące śmierć, ale jeżeli taka zjawa została przywołana przez nekromantę, na pewno nie będzie taka piękna jak w irlandzkich legendach.

7.ghule – stworzenie z legend pochodzących z Północnej Afryki, Bliskiego Wschodu i Indii. W różnych źródłach różnie przedstawiane, najczęściej żywią się mięsem, głównie padliną. W grach i literaturze fantasy są zazwyczaj przedstawiane jako zgarbione, wychudzone trupy o zdeformowanych twarzach, z ostrymi kłami i pazurami.

8.barghesty – Widma przybierające postać wielkich, czarnych psów. Zostają przywrócone do świata żywych z powodu złych występków poczynionych za życia. Mają czarną jak węgiel skórę, oraz płonące oczy. Pojawiają się w świecie literackim, stworzonym przez A. Sapkowskiego.