Ull (Ullr, Uller) – w mitologii nordyckiej zimowy bóg narciarstwa, myślistwa i łucznictwa. Obdarzony wielką urodą, syn Sif i pasierb Thora, kochanek Hell i Frigg. Szczególnie czczony na Islandii.

Wali – bóg nordycki z mitologii skandynawskiej.

Syn Odyna i śmiertelnej księżniczki (według innych źródeł gigantki) Rind. Jego przeznaczeniem było pomścić śmierć Baldura, zabitego przez ślepego Hodura na skutek intrygi zawiązanej przez Lokiego. Według mitu Wali wyrósł w ciągu jednego dnia z dziecka na dorosłego mężczyznę i niezwłocznie wyruszył, aby zabić Hodura. Bóg ten miał przeżyć Ragnarök i zbudować wraz z braćmi nowe królestwo bogów – Gimle.

We (staronord. ve - "świętość") - w mitologii nordyckiej syn Borra i Bestli, brat Odyna i Wilego; uczestniczył wraz z braćmi w zniszczeniu rodu olbrzymów na czele z Imirem.

Widar – bóg nordycki. Syn Odyna i gigantki Grid. Nazywany był "Milczącym", ponieważ odzywał się tylko wtedy, kiedy musiał. Zamieszkiwał zaciszny i spokojny gaj zwany Widi. Ten wymieniany w Eddzie [3] bóg ciszy i zemsty przeżyje Ragnarök i pomści śmierć Odyna, zabijając Fenrira. Miał tego dokonać, przydeptując jedną nogą dolną szczękę potwornego wilka, a rękami rozewrzeć jego paszczę i rozedrzeć ją na kawałki. Jego przyrodnim bratem był Wali, syn Odyna i Rind, który również miał ocaleć z Ragnaroku.

Wili (imię jego znaczyło "wola") - w mitologii nordyckiej syn Borra i Bestli, brat Odyna i We; uczestniczył wraz z braćmi w zniszczeniu rodu olbrzymów na czele z Ymirem. Z ciała zabitego Ymira trzej bracia stworzyli Midgard.

Eir to w mitologii nordyckiej bogini zdrowia i leczenia. Przekazała kobietom sztukę medycyny.

Prawdopodobnie powstała na wzór Frigg

Jörð (isl. „ziemia”; zwana także Fjörgyn lub Hlóðyn; w zapisie anglosaskim czasami jako Jord lub Jorth) – staronordycka bogini uosabiająca personifikowaną Ziemię. Jest lodową olbrzymką z Jotunheimu, jednak z powodu jej miłosnych związków z bogami zaliczana jest w ich poczet. Córka Annara i Nótt, kochanka Odyna, matka Thora i Meiliego.

Frigg – bogini nordycka z rodu Azów. Według poematu Lokasenna córka starszego bóstwa Fjørgyn, według innych źródeł olbrzymki Jord i Odyna, siostra lub macocha Thora. Frigg była małżonką Odyna, boginią małżeństwa, opiekunką rodziny, ogniska domowego i bóstwem deszczu.

Według mitów tkała ona wraz ze swymi służkami chmury w swym Morskim Dworze – Fensalier. Zajmowała miejsce obok męża, mogła nawet zasiadać na jego tronie Hliðskjálf. Znała przeznaczenie, a jednak nie mogła go odwrócić – tak stało się w przypadku Baldura, gdy prosząc każde stworzenie o nieczynienie krzywdy swemu synowi zapomniała o jemiole. Frigg miała zapłakać dwa razy w historii świata: pierwszy raz – gdy zginął Baldur, drugi gdy nastanie koniec świata i zginie Odyn. Usługuje jej Fulla uważana czasem za jej siostrę.

Wyobrażano ją jako kobietę spowitą w chmury, lecącą na miotle, co być może dało początek późniejszym wyobrażeniom o czarownicach.

Ze względu na podobieństwo imion, kompetencji i związki z Odynem, Frigg (z rodu Asów) mylona była z Freją (z rodu Wanów), siostrą Freya, córką Niorda. (źródło "Heroje Północy" Jerzy Ros)

Frigg poświęcono piąty dzień tygodnia (ang. Friday, niem. Freitag, w językach norweskim, duńskim, szwedzkim fredag, w niderlandzkim vrijdag). Atrybutem Frigg była brzoza.

Fulla lub Fylla – w mitologii nordyckiej bogini z rodu Azów, służąca bogini Frigg. Jej imię pochodzi od słowa fullr, które oznacza pełny. Fulla została wyobrażona jako kobieta nosząca złotą opaskę. Snorri Sturluson napisał o niej w Eddzie młodszej

We wstępie do Eddy pt. Grímnismál, Frigg zakłada się z Odynem o to czy ludzie są gościnni. Frigg wysyła Fullę, żeby ostrzegła króla Geirroda, że Odyn w przebraniu maga odwiedzi go. Służka wykonuje polecenie, spotyka się z nim i ostrzega go.

W rozdziale 35 Gylfaginning, Fulla zostaje wymieniona jako piąta bogini z rodu Azynów i opisana jako dziewica ze złotą opaską wokół swobodnie spływających włosów. Wspomniano również, że Frigg zwierza się służce ze swoich tajemnic.

W rozdziale 49 po śmierci Baldura i Nanny, Hermóðr wybiera się do Hel, żeby prosić o ich uwolnienie. Bogini nie zgadza się, ale pozwala zmarłej parze przesłać dary. Wśród nich wymieniono pierścień dla Fulli.

W pierwszym rozdziale Skáldskaparmál, Fulla jest wymieniona wśród ośmiu bogini uczestniczących w bankiecie dla Ägira.

W rozdziale siedemdziesiątym piątym tej samej księgi widnieje ostateczna wzmianka o Fulli, gdzie została wymieniona na liście dwudziestu siedmiu bogini.

Gefion – w mitologii nordyckiej bogini rolnictwa i opiekunka dziewic, które po śmierci gromadziły się w jej siedzibie. Była dworką Friggi. Miała czterech synów spłodzonych przez olbrzyma. Gdy pewnego razu poprosiła króla o kawałek ziemi, obiecał dać jej tyle, ile zdąży zaorać w ciągu jednego dnia. Gefion zamieniła synów w woły i zaorała wielki szmat ziemi, który następnie został odcięty od ziemi – tak powstała wyspa Zelandia. Później Gefion poślubiła jednego z synów Odyna i dała początek królom Danii.

Gersimi – bogini z mitologii nordyckiej, córka Frei i Oda, siostra Hnoss. Jej imię oznaczało klejnot.

Gná (Gna) - w mitologii nordyckiej Azyna, jedna z trzech (razem z Fullą i Hlín) służek bogini Frigg. Frigg posyła ją do załatwienia najważniejszych spraw na całym świecie, dlatego też Gna posiada konia o imieniu Hófvarpnir, który może latać.

Jest jedną z czternastu bogiń opisanych przez Snorriego Sturlusona.

Hlin – nordycka bogini opieki i pocieszenia z rodu Azów. W mitologii nordyckiej jedna z trzech służek Frigg (razem z Fullą i Gna). Jej zadaniem była opieka nad ludźmi i pocieszanie zasmuconych. Hlin wypatrywała ludzi pogrążonych w rozpaczy, sfruwała do nich i wycałowywała ich łzy do sucha.

Hnoss – bogini z mitologii nordyckiej, córka Frei i Oda, siostra Gersimi. Jej imię oznaczało skarb.

Idun, Iduna, Ithun, Idunna, Idunn (staronord. Iðunn) – bogini wiosny w mitologii skandynawskiej, żona Bragiego, córka karła Svalda. Jej imię znaczyło dosłownie odnawiająca, odmładzająca. Uosabiała porę roku pomiędzy marcem a wrześniem. Opiekowała się koszem ze złotymi jabłkami, który zawsze był pełny. Pozwalały one zachować młodość każdemu, kto je spożył. Idun podawała je tylko bogom na ucztach w Asgardzie. Bogowie dotkliwie odczuli stratę złotych jabłek, kiedy Idunn i jej owoce porwał olbrzym Thjazi. Bogowie natychmiast posiwieli i zaczęli się starzeć. Loki, będący pośrednim sprawcą porwania, zdołał uwolnić Idunn i przywieść do Asgardu wraz z owocami.

Idun pojawia się jeszcze w pieśni Lokasenna w której prosi swojego męża Bragiego by nie reagował na zaczepki Lokiego.

Nanna - w mitologii nordyckiej córka Napra, żona Baldura, matka Forsetiego, bogini reprezentująca dobro, piękno i wiosnę. Z rozpaczy po śmierci męża rzuciła się na jego stos pogrzebowy i spłonęła wraz z nim. Po śmierci, w trakcie wizyty Hermoda ofiarowała szatę Frigg oraz złoty pierścień Fulli

Sif – w mitologii nordyckiej bogini zbóż, urodzaju, płodności, miłości i urody, należąca do rodów Azów; małżonka Thora.

Mity dość rzadko wspominają o Sif – jeden z nielicznych opowiada o tym, jak Loki podstępem ściął jej piękne włosy. Rozwścieczony tym postępkiem Thor kazał Lokiemu postarać się o nowe włosy dla bogini. Loki wykonanie ich zlecił znakomitym karłom-kowalom, Fjalarowi i Galarowi, którzy stworzyli wtedy także cudowny, zawsze trafiający celu oszczep Odyna Gungnir oraz niezwykły okręt Skidblandir Frejra. Potem Loki, dzięki zakładowi, zdobył od nich również dzika Gulinborstiego, bransoletę Draupnir oraz młot Mjollnir dla Thora.

Sigyn – w mitologii nordyckiej była żoną boga kłamstw, ognia i śmierci, Lokiego. Urodziła mu dwóch synów o imionach Narvi (Narfe) i Váli. Wedle niektórych źródeł jej imię oznacza "Dawczyni Zwycięstw".

Odkąd Loki został przykuty do skały za zamordowanie Baldura, Sigyn chroni go przed jadem węża, który kapie na twarz nieszczęśnika. Ukochana trzyma misę nad jego głową. Gdy misa się napełnia, a Sigyn wylewa jej zawartość, kropla jadu kapie na twarz jej męża. Wierzono, że gdy owa kropla jadu pada na Lokiego, powoduje drgawki, które miały być powodem trzęsień ziemi. Nigdy nie zawiodła swojego męża i trwa przy nim do samego Ragnaroku.

Snotra – w mitologii nordyckiej bogini mądrości i sprawiedliwości (w staronordyjskim mądra). Wspomniał o niej Snorri Sturluson w Eddzie Młodszej.

Snotra została wspomniana w Eddzie młodszej w pierwszej części pt. ''Gylfaginning'' jako członkini głównego panteonu germańskiego w rdzennej religii. Dodatkowo podano, że mądry mężczyzna lub mądra kobieta może być nazywana snotr, od imienia bogini. Snotra jest wspomniana również w drugiej części pt. ''Skáldskaparmál'' razem z innymi bóstwami kobiecymi. Poza tymi dwoma wzmiankami jej istnienie nie zostało potwierdzone.

Syn w mitologii nordyckiej, jest jedną z Azyn (Ásynja), lub boginią, która "strzeże drzwi i zamyka je przed tymi, którzy nie mają wejść". Jest również przywoływana w czasie potrzeby, przez obrońców.

Wanowie:

Frejr (także Frej, Frey, Freyr, Yngwe) – bóstwo falliczne z rodu Wanów, bóg urodzaju, roślinności, pokoju, płodności, bogactwa i radości, syn Njördhra i Skadi (albo nieznanej z imienia siostry Njörda), brat Frei. Władca świetlistych Alfów, jego małżonką była uosabiająca ziemię Gerda.

W święto Jul składano mu ofiary z dzika i konia. W religii germańskiej koń związany był przede wszystkim z tym bogiem i odgrywał dużą rolę w kultach urodzaju i płodności o jednoznacznie fallicznym charakterze.

Freja (także Freyja, Freya, Frøya, staronord. Pani) – bogini nordycka należąca do wanów asgardskich, bliźniacza siostra Frejra. Była bóstwem wegetacji, miłości, płodności i magii. Ponadto patronowała wojnie, 1/2 poległych wojowników podlegała jej władzy. Jej mężem był Od (letnie słońce), córkami Hnoss ("skarb") i Gersimi ("klejnot").

Według mitów uważana za najpiękniejszą z bogiń, jej obecność na Asgardzie gwarantowała innym bóstwom szczęśliwe życie. Jej atrybutem był złoty naszyjnik Brisingamen. Freja posiadała też drugi naszyjnik, Hildiswin, wykuty przez dwóch braci — Daina i Nabbiego, krasnoludzkich złotników. Często towarzyszyły jej małe białe koty, które powoziły jej rydwanem. Wyobrażano ją często jako postać otoczoną okrągłym pierścieniem, który przedstawiał jej naszyjnik i symbolizował płodność

Jest ona boginią, której poświęconych jest najwięcej mitów, zazwyczaj jednak stanowi ona w nich przedmiot pożądania olbrzymów, bogów i ludzi. Jej kult utrzymywał się do XIII wieku, a wiele jej atrybutów przypisano w Skandynawii Matce Boskiej.

Od jej imienia w wielu językach germańskich pochodzi nazwa piątego dnia tygodnia: Friday (w języku angielskim), Freitag (w języku niemieckim) – dzień Frei).

Freja często przybierała postać sokoła. Posiadała swój pałac, Folkwang w Asgardzie. U stołu wojowników Walhalli miała miejsce równe Odynowi. Posiadała moc zmieniania ludzi w dziki.

Atrybuty Frei:

-złoty naszyjnik Brisingamen

-Hildisvin – dzik będący jej wierzchowcem

-szata z sokolich piór

-powóz zaprzężony w uskrzydlone koty.

Njörðr, także Njord, Njerd, Njordhr, Njordr – w mitologii Germanów północnych bóg spokojnego morza i jego zasobów. Opiekun kupców (przez to bóg bogactwa) i myśliwych. Był także odpowiedzialny za wiatry, zarówno morskie jak i lądowe. Należał do boskiego rodu Wanów, był ojcem Frejra i Frei.

Jego małżeństwo z olbrzymką Skadi, córką Thiassiego zakończyło się rozwodem, ponieważ ona chciała mieszkać w górach, a on nad morzem w swoim pałacu Noatun. Mit ten uważa się za personifikacje rozdziału skandynawskiej pory letniej od zimowej.

Pod koniec epoki wikingów jego znaczenie zmalało na korzyść Freya.

Gullweig, Gullveig („miłość do złota”) – w mitologii nordyckiej bogini, jedna z najciekawszych i najbardziej tajemniczych bogiń Vaniru (rodu Wanów). Gullveig uważana była za pionierkę alchemii i magii, a także postać symboliczną. Bogowie Aesiru usiłowali ją zabić, ponieważ była przyczyną pierwszej wojny pomiędzy Vanirem i Aesirem, w której zwyciężyli ci pierwsi. Oba rody wymieniły zakładników i zawarły pokój. Frejr i Freja powrócili do Wanów i stali się członkami Aesiru, podczas gdy Hönir i Mimir dołączyli do Asów.

Gullveig, która sama była piękna i lśniąca, rozbudziła w ludziach pożądanie złota, przez co zaczęli walczyć między sobą. Wówczas bogowie Aesiru usiłowali ją trzykrotnie spalić, jednak za każdym razem Gullveig stawała się tylko coraz bardziej promienna, co stanowi odniesienie do alchemicznego procesu hartowania złota. Zwano ją także Heid, Wiedżmą.

Kvaser lub Kvasir to bóg z mitologii nordyckiej. Powstał ze śliny Azów i Wanów po ogłoszeniu rozejmu między nimi, gdy każdy z uczestników napluł do kotła. Posiadał on taką wiedzę, iż mógł z łatwością odpowiedzieć na każde pytanie. Został zabity przez dwóch karłów, Fjalara i Galara, którzy zmieszawszy jego krew z miodem, stworzyli miód pitny. Z tego względu w mitologii Germanów miód pitny uwazany jest za napój mądrości i poezji. Według Gylfaginning, jednej z części Eddy młodszej, to Kvasir wpadł na pomysł użycia sieci do schwytania Lokiego, który przemienił się w łososia, by uniknąć kary za zabójstwo Baldura.

Od niego wzięła swoją nazwę norweska wyszukiwarka internetowa.

1.W mitologii nordyckiej, Yggdrasil było "Drzewem Strasznego", czyli Odyna (patrz axis mundi) – gigantycznym drzewem (we współczesnych wyobrażeniach skandynawskich często uważanym za jesion), na którym znajdowały się różne światy, w tym: Asgard, Midgard, Utgard i Hel. Nazwa Yggdrasil dosłownie oznacza koń Yggra, czyli koń Odyna, którego jednym z imion jest Yggr (Straszliwy).

Pień tego drzewa opiera się na trzech korzeniach, z których jeden przechodzi przez Asgard, drugi przez Midgard a trzeci przez Hel. Pod korzeniem asgardzkim znajduje się święta Studnia Urd, nad którą mieszkały trzy Norny (Nornor), nad którymi mocy nie mieli nawet bogowie, i które każdego dnia podlewały drzewo wodą z pradawnego źródła, aby jego gałęzie mogły się zielenić; natomiast pod korzeniem midgardzkim leży źródło (lub studnia) Mimira.

Po drzewie (a więc między światami) poruszał się przenoszący wieści posłaniec, którym była wiewiórka o imieniu Ratatosk. Na szczycie drzewa siedział ogromny orzeł (na którego czole usadowił się jastrząb), który podmuchem swoich skrzydeł powodował powstawanie wiatrów nad światami. Korzenie Yggdrasil przechodzące przez Niflheim były podgryzane przez smoka Níðhöggra. Żyjąca również na szczycie drzewa Yggdrasil koza Heidrun zjadała jego liście. Cztery jelenie, wśród nich Dvalin, żywiły się korą drzewa.

Pogańscy Sasi czcili dąb zwany Irminsul. Wierzyli, iż łączy on niebo i ziemię. Staronordycką formą słowa Irmin było Jörmun – jedno z imion Odyna, podobnie jak Yggr. Można więc mniemać, iż Irminsul było wśród pogańskich Sasów materialnym wyobrażeniem drzewa Yggdrasil.

2.Ymir Starszy (Imir) – w mitologii nordyckiej pierwsza żywa istota, praolbrzym, który wyłonił się z ciepłej wody w otchłani Ginnungagap. Stało się to w morzu deszczu i stopniałego śniegu, powstałego za sprawą lodu krainy Niflheim na północy oraz ognia krainy Muspelheim na południu. Ymir dał życie pierwszym ludziom-gigantom oraz lodowym olbrzymom. Olbrzymem opiekowała się krowa Audhumla, która liżąc lodową skałę przywołała do życia Búriego (Zrodzony). Jego wnukowie: Odyn, Wili i We zabili Ymira i stworzyli z jego ciała Midgard (Śródziemie). Z mięsa powstała ziemia, z kości – góry, z zębów i szczęk – kamienie i skały, z czaszki zaś – sklepienie nieba. Brwi Ymira posłużyły za wał chroniący Śródziemie przed atakami innych olbrzymów.

Imieniem tego giganta nazwano odkryty w 2000 roku jeden z księżyców Saturna, Imir. Wcześniej nosił tymczasowe oznaczenie S/2000 S 1.

Na jego cześć nazwano Grzbiet Ymir na północnym Atlantyku.

3.Edda starsza – najstarszy zabytek piśmiennictwa islandzkiego, datowany na IX wiek n.e. Edda starsza, zwana też Eddą poetycką, składa się z 29 pieśni, z których 10 było poświęconych bogom (mityczne) oraz 19 poświęconym bohaterom i wojownikom, napisanych stylem, który od niej właśnie został nazwany eddycznym. Pieśni Eddy starszej to utwory mitologiczne oraz pieśni heroiczne; są one bogatym źródłem wiedzy o staroskandynawskich zwyczajach i wierzeniach. Wszystkie pieśni Eddy są anonimowe, prawdopodobnie ich autorzy powtórzyli tylko zasłyszane opowieści.

Eddę starszą odnalazł ok. 1640 roku biskup Brynjolfur Sveinsson, który później podarował ją królowi Danii. Dla nazwania odnalezionego zbioru pieśni użył tytułu utworu znanego kronikarza i poety islandzkiego Snorri Sturlusona, tzw. Eddy prozaicznej, która jest zbiorem komentarzy do mitologii staroskandynawskiej i poradnikiem dla skaldów, co więcej zawiera liczne cytaty i odwołania do swej poprzedniczki, Eddy starszej. Odnaleziony rękopis pochodził z około 1270 roku i składał się z 45 kartek.

Pieśni Eddy starszej można podzielić na dwie grupy: mityczne i heroiczne. Bohaterami pieśni mitycznych są dwaj główni bogowie: Odyn i Thor. Zbiór zaczyna się od poematu Völuspa, będącego rodzajem dramatu światowego, mówiącego o mitycznym życiu bogów i ludzi, a głównym wydarzeniem utworu jest śmierć Baldura. Nieznany autor konsekwentnie wykazuje, że wszystkie złe czyny prowadzą do walki i śmierci. W pieśni tej można znaleźć opis początków świata i człowieka, czasów panowania bogów, walk między bogami oraz opis zmierzchu bogów, zwanego ragnarök. W następnej pieśni („pieśń o Wysokim") Odyn daje rady ludziom, jak powinni postępować. W dalszych pieśniach znaleźć można dysputę pomiędzy Odynem i olbrzymem, w której olbrzym ulega Odynowi i traci życie. W innej jeszcze pieśni Thor opowiada, jak zgubił swój młot i jak go odnalazł. Mityczna pieśń o Skirnirze opiewa gorącą miłość Frejra (Wiosny) do Gerdry (Ziemi), córki olbrzyma. Oegisdrecka, jedna z pieśni Eddy starszej, zaliczana jest do najstarszych tekstów zbioru. W pieśniach historycznych występują też kowale kochający się w walkiriach.

Do najlepszych badaczy Eddy należą: S. Bugge, wydawca pomnikowego wydania Eddy (1867) i autor dzieła Home of the Eddic Poems (1899), J. Jessen (Ueber die Eddalieder, 1871) i E. Jonsson, autor "Historii literatury skandynawskiej" (1897, po duńsku).

Edda młodsza (pierwotnie Edda, nazywana też Eddą prozaiczną) – dzieło islandzkiego poety i historyka Snorrego Sturlusona (1179—1241). Etymologia słowa Edda nie jest pewna. Przymiotniki "młodsza" i "prozaiczna" dodawane są dla odróżnienia jej od innego, starszego utworu zwanego Eddą poetycką lub Eddą starszą, której fragmenty przytacza Sturluson. Edda starsza, odnaleziona w roku 1640 lub 1642, to zbiór starych pieśni islandzkich. Do czasu odnalezienia Eddy starszej znano ją właściwie tylko z cytatów Snorrego.

Edda (bo tak brzmiał oryginalny tytuł dzieła Snorrego) powstała mniej więcej w latach 1215—1223. Utwór składa się z trzech części: część środkowa, pt. Język poezji, jest rodzajem podręcznika dla skaldów i zawiera wskazówki, które nazwy należy stosować w poezji do bogów, stworzeń i rzeczy martwych. Do tego swoistego podręcznika Snorri napisał wstęp stanowiący drugą część jego Eddy i zawierający przegląd dawnej mitologii. Wstęp oparty został na dostępnych Snorremu źródłach. Zakończenie przeglądu stanowi opis ostatniej walki bogów i odrodzenia świata. Ostatnia, trzecia część Eddy, zawiera poemat Snorrego na cześć króla norweskiego Haakona IV Starego.

Przekład polski pierwszej części Eddy Snorrego jest dziełem Joachima Lelewela (1807). Tłumaczenie to, zatytułowane Nowa Edda, czyli Edda młodsza prozaiczna, wznowiło w roku 2006 Wydawnictwo Armoryka.