Mitologia nordycka to mitologia ludów krajów skandynawskich (północno-germańskich): Danii, Szwecji, Norwegii, Islandii i Wysp Owczych.

Centralny element kosmogonii skandynawskiej to Völuspa, opowieść o drzewie życia, Yggdrasilu[1], świętym jesionie. Jest tym co święte, osią i miejscem łączącym wszystko we spólnym ładzie w kosmosie. W mitologicznej pieśni o Yggdrasilu drzewo życia jest niszczone przez jelenie i węże symbolizujące to, co niepewne i groźne. Yggdrasil jednak żyje dzięki Nornom, podlewającym święty jesion wodą ze studni Urdand brunnen. W mitologii skandynawskiej Yggdrasil łączy dziewięć światów:

1.Asgard – siedziba Azów

2.Wanaheim – siedziba Wanów

3.Álfheim – siedziba Alfów (Elfów)

4.Muspelheim – kraina ognia, światła (zamieszkiwana przez ognistych olbrzymów)

5.Helheim / Niflheim – kraina zmarłych, lodu, ciemności

6.Trymheim – kraina szronowych olbrzymów

7.Svartalfheim – kraina mrocznych elfów

8.Utgard (Jotunheim) – kraina lodowych olbrzymów

9.Midgard – świat ludzi

+Utgard jako trójświat olbrzymów. W jego skład wchodzą: Muspelheim, Jotunheim i Trymheim. Istniał jeszcze Nidavellir, podziemna kraina karłów(Krasnoludów), który nie zawsze był traktowany jako osobna kraina. To tam wykuto Mjöllnir, młot Thora.

Według mitologii Midgard powstał na styku przeciwstawnych światów wody i ognia. To niezwykle stary mit tradycji wedyjskiej. W Eddzie poetyckiej te dwa światy są źródłem zagrożenia, prowadzą nawet do zguby. Ogień pochodzi z Muspell a woda z zatrutych rzek Niflhel. Jest to przykładem prymitywnego pojęcia dobra i zła, pojmowanego w personifikacjach i metaforach przedmiotowych.

W wyżej wspomnianym procesie narodził się Ymir[2], protoplasta Thursów (olbrzymi), groźny ze względu na swoje rozmiary. Wspomina o nim w swoich komentarzach Snorrim Sturluson, jako o postaci, której samo istnienie stanowi niebezpieczeństwo. Na szczęście przy swoim powstaniu Ymir zasnął i pozostanie w tym stanie do swojej śmierci.

Ymir uosabia siły natury i jest zdolny do samorództwa, na początku dziejów rodzi Thursonów (olbrzymy Szronu) i Asów (bogów). Asowie są z tej samej substancji co Ymir ale są dodatnim biegunem historii. W dalszych dziejach Asowie zgładzili Ymira, a z jego ciała stworzyli Midgard. Z resztek Ymira Asowie stworzyli karłów. Ludzie natomiast pojawili się samoistnie i byli bezwolni. Midgard jest na początku światem bogów, ludzie są istotami drugoplanowymi pozbawionymi woli, rozumu, czucia, ruchu i oddechu. Te cechy nadają im Odin, Wili i Wi, synowie Buriego, ojca Asów (znanymi w kulturze popularnej jako bogowie). Zmiana cech ludzi i ich miejsce w historii następuje w momencie pojawienia się Norn (olbrzymek wieszczek) i ich przepowiednią Ragnarök – walki na końcu czasów. Ludzie zostają sojusznikami Asów w przyszłej walce z olbrzymami. W tej chwili również Odyn zsyła śmierć niezależnie od swojej woli oraz tworzy Valhallę, miejsce, gdzie polegli wojownicy oddają się ćwiczeniom i niesamowitym biesiadom by stawić czoła walce w dniu Ragnarök.

Miejscem akcji jest Ginnungagap – otchłań wypełniona lodem.

Na południe od Ginnungagap leżało Muspelheim - kraina ognia władana przez Surt - olbrzyma ognia, który swoim gorącym oddechem topił lody Ginnungagap. Z lodowców tych powstały zatrute wody Niflheim – kraina ciemności, mgieł i zamieci. W Niflheim płynęła Eliwag, rzeka północna która pieniła się o lodowce, lecz nie zamarzała dzięki tchnieniu Surt. Z piany wód Eliwag narodził się Ymir - praojciec olbrzymów. Uśpiony Ymir zrodził parę obu płci i chłopca Ergelmira, z których powstała rasa Thursonów. Z Ymira narodziła się również krowa karmiąca swym mlekiem Thursonów. Audumla, bo tak się nazywała krowa, przez 3 dni lizała sól z lodowca. Po trzech dniach powstał z niego najstarszy z Asów, Buri. Syn Buriego poślubił Bestlę, córkę olbrzyma Baldrona. Z tego związku narodzili się Odin, Wil i We.

Synowie Buriego by zatrzymać rozrastanie się Ymira i plenienie się Thursonów zabili ich praojca. Nieliczni z nich ocaleli z powodzi krwi swego stwórcy. Odin, Wili i Wi następnie cisnęli martwego Ymira w pustkę a z jego ciała stworzyli Ziemię, którą ponieważ była ciemna i markotna oświetlili iskrami z kuźni Surta tworząc gwiazdy. W środku Ziemi postawili Midgard siedzibę ludzi a na wybrzeżu Jötunheim siedzibę olbrzymów. Ostatnie były karły stworzone z drobnych kostek YmiraI. 4 z nich stanęło na rogach świata Austrii (wschód), Westrii (zachód), Sudrii (południe) i Nördii (północ). Reszta karłów powędrowała gdzie chciała, wszyscy ruszyli za Modsognirem i Durim którzy powędrowali do podziemnych korytarzy gór i u korzeni drzew ulepili inne karły. Tak narodził się Dwalin, on zabrał część karłów na powierzchni i osiadł nad morzem.

Asowie lubili przebywać w Midgarze, Odin, Wili i We którzy ujrzeli Askę (jesion) i Emblę (wiąz) dali im dech i życie oraz możność poruszania i rozum a ostatni zmysły, tak pokazali się ludzie. Asowie przekazali im we władanie Midgard, pozwolili im się plenić i stali się ich bogami. Następnie ujrzawszy że ludzie zasiedlili Midgard postanowili zbudować sobie siedzibę i tak w Midumheimie (środkowym Asgardzie) wznieśli swój gród. W środku Asgardu rośnie wielki jesion zwany Yggdrasil, nad nim rozpościerają się konary trzymające cały nieboskłon, ma 3 korzenie które docierają do wszystkich światów. Jednym z nich czerpie soki z Asgardu. Spod Yggdrasila bije źródło Urd, nieskazitelnej wody której łyk daje poznanie przeszłości. Pod nim mieszkają też Norny, podlewające go codziennie. Drugi korzeń Yggdrasila siega aż do Niflhel gdzie wąż Nidhögg podgryza go i zatruwa jadem. Gdyby nie Norny z jego powodu usechłby on a z nim cały świat. A trzeci korzeń sięga do Jötunheim gdzie przy cudownym źródle siedzi Mimir mędrzec, zwany tak stąd że codziennie nabiera wody w swój róg Giallar i upija łyk. Odin za jego pozwoleniem napił się z jego kielich za cenę oka. Przy Yggdrasilu mieszkają również Orzeł wiedzący o wszystkim co się dzieje na swiecie, wiewiórka Rotatosk niosąca wieści między Orłem a Nidhöggiem, 4 jelenie Dainn, Dwalin, Dunair i Dyrathoor, wraz z najróżniejszym robactwem podgryzają one Yggdrasila, usechłby on gdyby nie wody Urd. Tam też zbierają się bogowie by radzić nad losami świata i sprawować sądy.

Asgard jest piękna krainą wiecznej wiosny, w niej stoi gród Asów zwany Gladsheim pokryty złotem. W nim bogowie zbierają się by sądzić i biesiadować. Jest tam jeszcze druga halla zwana Vingolf dla bogiń. Równina Asgardu zwie się Idawall na niej zanim padły słowa przepowiedni Asowie postawili pierwsze ołtarze i światynie by nauczyć ludzi jak czcić bogów. Tu też Asowie postawili kuźnie z której wykuwali wszystko ze złota, tu też grali i urządzali uczty. W centralnym punkcie stoi Hlidskjult na którym zasiada Odin, by widzieć wszystko co dzieje się w Asgardzie i na ziemi. Z Ziemią Asgard łączy się za pomocą mostu Bifrost (Tęcza), którego strzeże jasny bóg Heimdall. Jest tam też Valhalla dla poległych w boju bohaterów, mających wesprzeć bogów w dniu Ragnarök. Cała jest ze srebra i ma 540 drzwi, ściany ma z włóczni srebrem kutych, sufit z tarcz a na stołach leżą zbroje. Codziennie bohaterowie wyruszają do walki z Wilkiem, żaden z nich nie odnosi ran, a wieczorem biesiadują z Odinem przy którym siedzą wilki Gere i Freke a na jego ramionach kruki Higinn (rozum) i Munnin (pamięć). Bohaterowie piją miód i piwo, a jedzą mięso cudownego Dzika Saehrimnira, ktcry odziennie przyprawiony i ugotowany nazajutrz odżywa. Usługują im Valkyrie. Dziewice te są wysyłane na bitwy by wybierać wojowników którzy umrą a potem zaprowadzić ich przez Valgring do Valhalli. Tych dzielą między siebie po połowie Odin i Freya. Thor drugi najmocniejszy po Odinie żyje w Bilskermer w Thrudheimie , skąd przez rzeki Kornt, Örmt i Kervauga udaje się do Jötunheim by walczyć z Thursami.

Niflhel to kraina najgłębsza i najstraszniejsza, włada nią upiorna bogini Hel. Strzeże spokoju tych którzy nie zostali wybrani. Mieszka w wielkim i ponurym dworze, bronionym murami i kratami zwanymi Eljundir. Wewnątrz stoi stół Hungr (głód) a na nim nóż Sultr (łaknienie). Hel jest półtrupem półkobietą ubraną w suknie Mdłość i spoczywa na łożu Kör (Letarg). Kto raz zawita do jej królestwa nie znajdzie wyjścia. Bogini wyprowadza zmarłych z grobu i chroni przed niebezpieczeństwami tej podróży. Niektórzy co uciekli bogini nawiedzają świat jako upiory, tych się pali lub zabija ponownie. Topielców zaś bierze pod opiekę Ägir gdzie w swojej siedzibie zajmują się nimi jego 9 córek i żona Ran. Do Niflhel trafiają również najwięksi bohaterowie, królowie i höwdingowie (przywódcy drużyny skandynawskiej), oni wybrani szczególnym losem bawią się i ucztują by w odpowiednim czasie otrzymać znak i pomóc bogom w dniu ragnarök. Oni nie są pod władzą Hel.

Asowie:

Baldur (Baldr, Balder) – w mitologii nordyckiej syn Odyna i Frigg, małżonek bogini Nanny, ojciec Forsetiego; symbol dobra, piękna i mądrości.

Był ulubieńcem wszystkich bogów. W Asgardzie miał własny dwór zwany Breidabilk.

Gdy Baldura zaczęły nękać sny o śmierci, zaniepokojona Frigg kazała złożyć przysięgę wszystkim istotom i rzeczom na świecie, że nie uczynią Baldurowi krzywdy. Prośbę tę zlekceważyła jedynie jemioła. Wykorzystał to Loki, który wręczył ślepemu bratu Baldura, Hodurowi, strzałę wykonaną z jemioły, którą ten cisnął w brata. W oswobodzeniu Baldura z mocy bogini śmierci Hel przeszkodził bogom Loki. Zostało przyrzeczone, że Baldur powróci do żywych, jeśli wszystko, co istnieje na świecie, zapłacze z powodu jego odejścia. Nie został wskrzeszony, gdyż olbrzymka Thökk, której postać przybrał Loki, nie przyłączyła się do żałoby.

Po Ragnaröku zmartwychwstanie wraz z Hödem i zapanuje nad światem.

Bragi, Brage – w mitologii nordyckiej syn Odina i Gunnlod – olbrzymki, mąż Idun – strażniczki złotych jabłek młodości. Bóg poezji, skaldów i elokwencji, należał do rodu Azów. Mieszkał w Walhalli, gdzie często śpiewał swoje pieśni. Na swym języku miał wyryte magiczne runy. Swój potencjał czerpał z Kwasiru (Skaldmiodu). Bragi, z natury spokojny i zrównoważony, nigdy nie tknął miecza, gdyż jak twierdził, nie jemu przeznaczone jest walczyć. Często, pod przebraniem żebraka, włóczył się po królewskich dworach, imponując swym śpiewem i grając na harfie. Loki twierdził iż Bragi zabił brata Idunn, która jest jego małżonką. Podczas uczty u Aegira, Bragi pierwszy wyprosił Lokiego, ten w odzewie nazwał go samochwałą, żebrakiem i tchórzem. Zdenerwowany Bragi twierdził, że urwie mu głowę, co tylko rozbawiło Lokiego, który powołał się na święte przymierze krwi z Odynem.

Z postacią Bragiego wiążą się dwa określenia: „Opowieść Bragiego" - długa, interesująca historia oraz „Puchar Bragiego" - puchar, który musiał wypić każdy król, który obejmował tron po przodkach.

Delling – w mitologii nordyckiej bóg zmierzchu. Trzeci mąż Nótt (Nocy). Ojciec Daga (Dnia).

Forseti (przewodniczący) jest nordyckim bogiem sprawiedliwości, pokoju i prawdy. Jest bogiem z plemienia Asów, synem Baldura i Nanny. Zamieszkiwał w pałacu Glitnir (błyszczący), nazwanym tak dlatego, że jego srebrny dach i złote kolumny promieniowały blaskiem widocznym z daleka.

Był uważany za najmądrzejszego i najbardziej elokwentnego z bogów Asgardu. W przeciwieństwie do Tyra, patrona thingów, był sędzią rozjemczym. Zawsze wysłuchiwał stron, by później wydać wyrok, w którym nie można było znaleźć żadnych uchybień, a który obie zwaśnione dotąd strony uważały za sprawiedliwy.

Nie jest wymieniany jako uczestnik Ragnaroku, więc wydaje się, że jako bóg pokoju nie weźmie w nim udziału.

Hajmdal (od staroislandzkiego Heimdall = "Początek Wszystkiego" lub Heim Dall = "Drzewo Świata"), Rig – w mitologii nordyckiej bóg strzegący Tęczowego Mostu zwanego Bifrost, będącego wejściem do Asgardu. Był synem dziewięciu Dziewic – Fal, córek boga morza Agira. Mógł widzieć na bardzo duże odległości, a jego ucho było tak wrażliwe, że słyszał, jak rośnie trawa i wełna na owcach. W dzień Ragnarok Hajmdal zadmie w wielki róg Gjallarhorn, a w bitwie, która potem nastąpi, zabije Lokiego i sam zginie z jego ręki.

Według powstałej ok. 1350 r. w Islandii "Pieśni Rigspula" dał początek trzem warstwom społeczeństw skandynawskich: niewolnikom – Thralle, ludziom wolnym – Boendr i władcom – jarl, konungr.

Podróżując po świecie w ludzkiej postaci, Rig zaszedł do domu, w którym zastał wiekowe małżeństwo o imionach Ai (Pradziad) i Edda (Prababka). Ugościli go, spali w jednym łóżku, a po odejściu Riga urodził im się śniady syn, któremu nadali imię Thrall. Był to praojciec niewolników. Rig w drugim domu zastał Afiego (Dziadka) i Ammę (Babcię), sytuacja się powtórzyła; urodził im się rumiany syn o imieniu Karl – praojciec wolnych. W trzecim domu mieszkali Fadir (Ojciec) i Modir (Matka); urodził się syn o jasnych włosach i o jasnej cerze – Jarl, który spłodził syna o imieniu Konr (co po dołączeniu ungr tworzy konrungr tj. król) [na tym tekst " Pieśni Rigspula" się urywa].

Hermod – As, syn Odyna i Frigg, posłaniec bogów, najprawdopodobniej deifikowany heros. Gdy jego brat Baldur zginął z ręki ślepego Hodura, udał się do podziemnego królestwa bogini umarłych Hel na ośmionogim koniu Sleipnirze, aby prosić o jego uwolnienie. Hel nie wysłuchała prośby Hermoda; pozwoliła mu jedynie zabrać do siedziby bogów bransoletę, którą Odyn w geście rozpaczy rzucił na stos pogrzebowy Baldura.

Höd (zwany też Hodur, Hedr, Hödr, Hoder, Höthur, Hedhr) – w mitologii nordyckiej ślepy bóg, syn Odyna i Frigg, brat Baldura, którego zabił nieświadomie, za namową Lokiego, przy pomocy strzały wykonanej z jemioły. Czyn ten stał się zapowiedzią końca świata, a zabójca został zgładzony przez boga imieniem Wali.

Po Ragnaröku Höd i Baldur powrócą do życia w nowym świecie.

Hönir (staroisl. Hœnir) – w mitologii nordyckiej jeden z Asów.

Wraz z Odynem i Lothurem miał stworzyć pierwszych ludzi – Aska i Emblę, obdarzając ich duszą.

Po wojnie Asów z Wanami wraz z Mimirem został oddany na zakładnika do Wanów, którzy mianowali go swoim wodzem. Nie potrafił jednak dowodzić samodzielnie i zdawał się całkowicie na rady Mimira. Rozgniewani tym Wanowie ścięli Mimira.

Według Voluspy Hönir ma przeżyć Ragnarök.

Kvaser lub Kvasir to bóg z mitologii nordyckiej. Powstał ze śliny Azów i Wanów po ogłoszeniu rozejmu między nimi, gdy każdy z uczestników napluł do kotła. Posiadał on taką wiedzę, iż mógł z łatwością odpowiedzieć na każde pytanie. Został zabity przez dwóch karłów, Fjalara i Galara, którzy zmieszawszy jego krew z miodem, stworzyli miód pitny. Z tego względu w mitologii Germanów miód pitny uwazany jest za napój mądrości i poezji. Według Gylfaginning, jednej z części Eddy młodszej, to Kvasir wpadł na pomysł użycia sieci do schwytania Lokiego, który przemienił się w łososia, by uniknąć kary za zabójstwo Baldura.

Od niego wzięła swoją nazwę norweska wyszukiwarka internetowa.

Loki – olbrzym z mitologii nordyckiej, zaliczony w poczet bogów, symbol ognia i oszustwa. Syn olbrzyma Farbautiego i Laufey. Loki posiadał zdolność przemiany (w łososia, konia, ptaka, pchłę itp.), włącznie ze zmianą płci.

Zrodził (stworzył) największe potwory – wielkiego wilka Fenrisa (Fenrira), węża Jormunganda (Midgardsorma) i boginię umarłych Hel – według większości wersji miał owe potomstwo z olbrzymką Angerbodą z Żelaznego Lasu. Nigdy do końca nie trzymał z żadną ze stron (oprócz Ragnaroku, gdy wreszcie opowie się przeciw bogom i powiedzie na nich olbrzymów). Towarzyszył Thorowi w wielu wyprawach po świecie, podarował Odynowi Sleipnira – ośmionogiego, bardzo szybkiego rumaka, a także swego syna. Loki miał także dwóch synów ze swą żoną Sygin – Valiego i Narviego, z Sif Ulla. Był również zmieniony w kobietę, podziemną czarownicę, co trwało osiem lat. Przez ten okres rodził straszliwe potwory.

Dzięki Lokiemu bogowie zdobyli też swe najważniejsze atrybuty. W micie o Sif Lokiego oskarżono o złośliwe ścięcie jej włosów. Za karę musiał zdobyć dla niej nowe, złote, ale rosnące jak żywe; wykonały je karły, synowie Ivaldiego – najważniejszym z nich był Brokkur. Przy tej okazji Loki dostał od nich włócznię Gungnir i statek Skidbladnir. Wówczas Loki postawił w zastaw swoją głowę, że Eitri, brat Brokkura, nie zdoła już zrobić trzech równie cennych przedmiotów. Ale ten z pomocą brata i pozostałych karłów wykonał dzika Gulinborstiego, bransoletę Draupnir oraz młot Mjollnir dla Thora. Bogowie orzekli, że najcenniejszy jest Mjollnir. Loki przegrał więc zakład i powinien stracić głowę, ale wtedy próbował uciec, wykorzystując swe czarodziejskie buty, pozwalające mu latać i chodzić po wodzie. Gdy zaś Thor go schwytał, oświadczył, że oddał w zakład głowę, a nie szyję. Karły w zemście ucięły mu więc tylko język i zszyły usta (co miało być karą za jego krzywoprzysięstwo).

Małżonką Lokiego była Sigyn. Bogowie, mając Lokiego za szaleńca i psotnika, wybaczali mu wiele złych uczynków, ale kiedy przyczynił się do zabicia Baldura (boga piękna) oraz uniemożliwił mu powrót z zaświatów, przykuli go do skały, gdzie musiał odkupić swój uczynek, przykuty łańcuchami tak, żeby padał na jego twarz okropny jad węża znajdującego się nad nim. Jego wierna żona Sigyn trzymała misę nad twarzą Lokiego i gdy ta napełniała się, Sigyn opróżniała ją – wtedy kropla jadu docierała do twarzy Lokiego i ten, trzęsąc się z bólu, powodował trzęsienie Ziemi. Wierzono, że w końcu Loki wyswobodzi się z więzów i zapragnie zemsty. Bitwa Ragnarok rozpocznie się przypłynięciem do Asgardu (stolicy bogów) statku Nagelfar, którego Loki będzie sternikiem. Loki zginie w Ragnaroku walcząc z bogiem strażnikiem Heimdallem (zabiją się nawzajem) – będzie to pierwsza wielka walka w Ragnaroku.

Magni ("siła") - Áss, syn Thora i olbrzymki Jarnsaksy. Mając trzy dni wykazał się niesamowitą siłą - zrzucił bowiem nogę zabitego olbrzyma Hrungnira, która przygniatała jego ojca. Innym bogom się to nie udało. Nagrodą był koń Hrungnira, Gulfaksi (Złotogrzywy).

Magni po Ragnaröku ma być jednym z bogów panujących. Razem z bratem, Modim mają odziedziczyć Mjóllnir i zbudować nowy Asgard - Gimleę.

Modi (śmiały) – As, bliźniaczy brat Magniego będący personifikacją odwagi swego ojca Thora.

Od lub Odur („światło słoneczne”) - As - bóg z mitologii nordyckiej, mąż Freyi. Wciąż podróżował po świecie, cały czas był nieobecny, rzadko wracał do Asgardu, co powodowało, że jego żona płakała złotymi łzami, choć sama nie była mu wierna.

Odyn (Odin) – najwyższy z bogów nordyckich z dynastii Azów, bóg wojny i wojowników, bóstwo mądrości, poezji i magii.

Był współtwórcą świata - według nordyckich mitów, wraz ze swoimi braćmi Wilim i We wyrzeźbił świat z ciała pierwszego lodowego giganta, Ymira. Bracia zabili Ymira, zmęczeni rosnącą brutalnością jego i rzeszy olbrzymów, które spłodził. Następnie wrzucili jego ciało do pierwotnej otchłani Ginnungagap, i tak powstała Ziemia. Z kości olbrzyma utworzyli góry, z czaszki - niebo, z mózgu - chmury, z krwi - morze, rzeki i jeziora, z zębów - głazy, a z mniejszych kosteczek - karły, które miały odtąd zamieszkiwać ukryte i niedostępne miejsca Ziemi. Słońce i inne ciała niebieskie trzej bogowie stworzyli z iskry zabranej z królestwa ognia - Muspelheimu.

Atrybutami Odyna są kruk, wilk i włócznia. Posiada dwa kruki - Hugin (Myśl) i Munin (Pamięć), które codziennie przynoszą mu informacje co się dzieje w dziewięciu światach i dwa wilki - Geri i Freki (Zachłanny i Srogi), które żywią się mięsem ze swego talerza w Walhalli. Odyn zasiada na tronie Hlidskjalf, z którego widać wszystko, co dzieje się w dziewięciu światach.

Włócznia Odyna - Gungnir, przynosiła zwycięstwo stronie, po której walczyła w bitwie.

Symbolem Odyna jest krzyż umieszczony w okręgu, znany jako krzyż celtycki[http://rockmetal-nibyl.ucoz.pl/blog/napady_wikingow_swiat_celtycki/2014-09-21-852] .

Odyn odznacza się prawdziwą mądrością - by ją posiąść, poświęcił jedno oko, dając je Mimirowi w zamian za napicie się z jego studni wiedzy. Następnie Odyn powiesił się na drzewie Yggdrasil na dziewięć dni, przebity własną włócznią, przez co nauczył się osiemnastu magicznych pieśni i dwudziestu czterech run. Wielu doszukuje się tutaj związku z Chrystusem i jego ukrzyżowaniem. Inny mit obrazujący pragnienie wiedzy, które charakteryzowało Odyna, dotyczy Miodu Skaldów. By go zdobyć, Odyn posunął się do kradzieży. Miód Skaldów był cudownym napojem, powstałym ze zmieszania krwi mądrego Kvasera, zamordowanego przez dwóch złośliwych krasnoludów Flajara i Galara, ze zwykłym miodem. Jego wypicie dawało mądrość i dar poezji. Odyn wykradł go gigantowi Suttungowi, który wcześniej odebrał napój wspomnianym karłom. By tego dokonać, bóg przybrał postać węża, i tak wśliznął się do jaskini, gdzie olbrzym przechowywał miód, powierzywszy go opiece swojej córki - Gunnlod. Odyn uwiódł ją, a zakochana olbrzymka pozwoliła mu wypić cały napój. Następnie zamienił się w orła i odleciał do Asgardu, gdzie wypluł miód do dzbanów przygotowanych na jego powrót.

To właśnie Odynowi przypisuje się odkrycie pisma runicznego i odkrycie jego magicznej mocy. Swą mądrość wykorzystywał przy czynieniu czarów, rozwiązywaniu zagadek - miał dar poznawania ludzkich myśli.

Był bogiem wojowników i ich przywódców - cechowała go gwałtowność, ale również spryt i przebiegłość na polu walki. Zmarłych w boju wojowników Walkirie prowadziły do jego domu w Asgard - Walhalli, gdzie oczekiwali z nim ostatniej bitwy przy końcu świata, znanym Ragnarök- dzień Zmierzchu Bogów.

Według niektórych podań córkami Odyna są Walkirie, które zbierają dla niego połowę wojowników poległych w bitwie. Odyn przebiera się czasem za swego niepozornego sobowtóra Oda, aby go nikt nie rozpoznał. W tej postaci ożenił się z Freją na jedną noc, a potem uciekł. Odyn posiada ośmionogiego konia, Sleipnira, zdolnego podróżować poprzez światy (Asgard, Midgard, Niflheim). Koń został mu podarowany przez Lokiego, boga oszustw i ognia.

Jednym z przydomków Odyna jest Yggr lub Ygg (Straszliwy). Przydomek ten stanowi część nazwy Yggdrasil odnoszącej się do "Drzewa Świata", na którym znajdowały się Asgard, Midgard, Utgard i Hel.

Składano mu ofiary z ludzi, wieszając ich na drzewach - na pamiątkę pokuty poniesionej na Yggdrasilu - palono lub przebijano włócznią np. gdy wikingowie najechali francuskie miasto Nantes w 842, powiesili tam tysiące ludzi, dotrzymując obietnicy złożonej Odynowi. Paradoksalnie bóg ten pomógł pierwszym misjonarzom chrześcijańskim; postać cierpiącego na krzyżu Chrystusa Zbawiciela tak wyraźnie kontrastowała z bogiem wisielców, że zafascynowała mieszkańców Skandynawii.

Do pierwotnego zakresu obowiązków Odyna jako boga wiatru, przewodnika dusz pędzących w powietrzu nawiązuje podanie o Dzikim Łowie. Jeden z opisów tego zjawiska zawiera Old English Chronicle, która pod rokiem 1127 mówi, że pewnej nocy wielu ludzi obserwowało myśliwych na niebie: „Byli oni czarni, ogromni i ohydni, jechali na czarnych koniach i na czarnych kozłach, a ich psy myśliwskie, czarne jak węgiel, miały straszne ślepia, wielkie jak spodki. Można to było widzieć w parku miasta Peterborough i we wszystkich lasach jakie rozciągają się od tego miasta do Stamford. Przez całą tę noc mnisi słyszeli ich odgłosy i grę na rogach.”

Od jego imienia pochodzi nazwa środy w języku duńskim, norweskim, szwedzkim i angielskim (Onsdag, Wednesday = 'dzień Odyna/Wodana').

Thor (ze st. skand. Þórr – grom) – jeden z głównych bogów nordyckich z dynastii Asów, odpowiednik południowogermańskiego Donara. Bóg burzy i piorunów, bóg sił witalnych, bóg rolnictwa, jako sprowadzający deszcz odpowiedzialny za urodzaje, patronował także ognisku domowemu i małżeństwu. Syn Odyna i Jörd, małżonek Sif.

Thor był uznawany za boga bardziej przychylnego ludziom niż Odyn – jest równie gwałtowny, ale mniej tajemniczy. Przedstawiano go zwykle z długą, rudą brodą i młotem Mjöllnirem w ręku – symbolem jego siły. Drzewem poświęconym Thorowi był dąb. Podróżował rydwanem zaprzężonym w kozły. Nie był tak przebiegły jak Odyn i zdarzało mu się wpaść w pułapkę (przykładem tego jest słynna przygoda Thora w gościnie u króla Utgardu, olbrzyma zwanego Skirnirem), ostatecznie jednak zawsze zwyciężał. W czasie zmierzchu bogów Thor zabije Węża Midgardu, wielkiego Jormunganda, lecz zginie zatruty jego jadem.

Od jego imienia pochodzi nazwa czwartku w języku norweskim, duńskim, szwedzkim (torsdag), farerskim (hósdagur/tórsdagur) fińskim (torstai), holenderskim (donderdag), niemieckim (Donnerstag) i staroangielskim (Þunresdæg) oraz współczesnym angielskim (thursday) = 'dzień Thora'

Tyr (Týr) – jeden z głównych bogów nordyckich z dynastii Azów. Jego inne imiona to Tiu, Tiw, Ziu lub Tîwaz. U Sasów i Anglów czczony pod imieniem Saxnot.

Tyr to bóg wojny, walki i siły, a także honoru, prawa, sprawiedliwości. Zwany był "jednorękim", gdyż stracił rękę podczas próby poskromienia wilka Fenrira. Bogowie, zdając sobie sprawę z zagrożenia, jakie stanowi ten potwór, poprosili krasnoludy o sporządzenie cienkiej i delikatnej sieci, do założenia której starali się podstępem nakłonić Fenrira. Wilk pozwolił sobie nałożyć sieć pod warunkiem, że jeden z bogów włoży dłoń do jego pyska. Gdy odkrył, że wpadł w pułapkę, odgryzł dłoń Tyra, ponieważ to właśnie on przyjął ryzykowny zakład.

Uważa się, że Tyr pierwotnie pełnił rolę bóstwa naczelnego, którą stracił później na rzecz Odyna. Jego kult nie był w późniejszym okresie silny, jego przejawami były jedynie modlitwy kierowane do niego przed bitwą. Uważano go za personifikację nieba. Gdy nadejdzie Ragnarök, Tyr będzie walczył z Garmem, psem bogini Hel. W wyniku tej walki zabiją się obaj nawzajem.

Tyrowi jest poświęcona runa Tiwaz o kształcie przypominającym dzidę, którą zwyczajowo umieszczano na głowni miecza.

Od jego imienia pochodzi nazwa wtorku w języku duńskim, norweskim (Tirsdag), szwedzkim (Tisdag) i angielskim (Tuesday) = 'dzień Tyra'.

W świecie Forgotten Realms dla gry fabularnej D&D jest on naczelnym bóstwem sprawiedliwości i prawa.

http://rockmetal-nibyl.ucoz.pl/blog/mitologia_nordycka_strona_2/2014-10-15-1013